Uittreksel van Gemeenteraad Essen , zitting van 22 februari 2022, 19:00
Datum publicatie: 7 maart 2022
Openbare behandeling van agendapunt
B.7B Aanpak overlast (gepland)
Aanwezigen bij agendapunt
Aanwezige leden
- Arno Aerden ( Gemeenteraadslid )
- Tom Bevers ( Gemeenteraadslid )
- Joris Brosens ( Gemeenteraadslid )
- Tuur Goormachtig ( Gemeenteraadslid )
- Jokke Hennekam ( Gemeenteraadslid )
- Robin Jacobs ( Gemeenteraadslid )
- Helmut Jaspers ( Gemeenteraadslid )
- Bob Konings ( Gemeenteraadslid )
- Dirk Konings ( Gemeenteraadslid )
- Steff Nouws ( Gemeenteraadslid )
- Kevin Ooye ( Gemeenteraadslid )
- Brigitte Quick ( Gemeenteraadslid )
- Marc Scheepers ( Gemeenteraadslid )
- Dirk Smout ( Gemeenteraadslid )
- Anne Somers ( Gemeenteraadslid )
- Ludo Somers ( Gemeenteraadslid )
- Jan Suykerbuyk ( Gemeenteraadslid )
- Brigitte Van Aert ( Gemeenteraadslid )
- Liesje Van Loon ( Gemeenteraadslid )
- Gaston Van Tichelt ( Gemeenteraadslid )
- Guy Van den Broek ( Gemeenteraadslid )
- Geert Vandekeybus ( Gemeenteraadslid )
- Marita Verpalen ( Gemeenteraadslid )
Afwezige leden
- Annemie Baeyaert ( Gemeenteraadslid )
Voorzitter: Ludo Somers
Secretaris: Ivan Kockx
Stemmingen bij agendapunt
De leden van de raad stemmen openbaar
aanpak overlast
Aanwezigen tijdens de stemming
- Arno Aerden ( Gemeenteraadslid )
- Tom Bevers ( Gemeenteraadslid )
- Joris Brosens ( Gemeenteraadslid )
- Tuur Goormachtig ( Gemeenteraadslid )
- Jokke Hennekam ( Gemeenteraadslid )
- Robin Jacobs ( Gemeenteraadslid )
- Helmut Jaspers ( Gemeenteraadslid )
- Bob Konings ( Gemeenteraadslid )
- Dirk Konings ( Gemeenteraadslid )
- Steff Nouws ( Gemeenteraadslid )
- Kevin Ooye ( Gemeenteraadslid )
- Brigitte Quick ( Gemeenteraadslid )
- Marc Scheepers ( Gemeenteraadslid )
- Dirk Smout ( Gemeenteraadslid )
- Anne Somers ( Gemeenteraadslid )
- Ludo Somers ( Gemeenteraadslid )
- Jan Suykerbuyk ( Gemeenteraadslid )
- Brigitte Van Aert ( Gemeenteraadslid )
- Guy Van den Broek ( Gemeenteraadslid )
- Liesje Van Loon ( Gemeenteraadslid )
- Gaston Van Tichelt ( Gemeenteraadslid )
- Geert Vandekeybus ( Gemeenteraadslid )
- Marita Verpalen ( Gemeenteraadslid )
Effectieve stemmers
- Arno Aerden
- Tom Bevers
- Joris Brosens
- Tuur Goormachtig
- Jokke Hennekam
- Robin Jacobs
- Helmut Jaspers
- Bob Konings
- Dirk Konings
- Steff Nouws
- Kevin Ooye
- Brigitte Quick
- Marc Scheepers
- Dirk Smout
- Anne Somers
- Ludo Somers
- Jan Suykerbuyk
- Brigitte Van Aert
- Guy Van den Broek
- Liesje Van Loon
- Gaston Van Tichelt
- Geert Vandekeybus
- Marita Verpalen
Totaal aantal voorstanders: 23
Totaal aantal tegenstanders: 0
Totaal aantal onthoudingen, blanco of ongeldig: 0
Voorstanders
- Arno Aerden
- Tom Bevers
- Joris Brosens
- Tuur Goormachtig
- Jokke Hennekam
- Robin Jacobs
- Helmut Jaspers
- Bob Konings
- Dirk Konings
- Steff Nouws
- Kevin Ooye
- Brigitte Quick
- Marc Scheepers
- Dirk Smout
- Anne Somers
- Ludo Somers
- Jan Suykerbuyk
- Brigitte Van Aert
- Guy Van den Broek
- Liesje Van Loon
- Gaston Van Tichelt
- Geert Vandekeybus
- Marita Verpalen
Met als gevolg,
goedgekeurd
Openbare titel besluit:
B.7B Aanpak overlast
Korte openbare beschrijving:
Aanpak overlast
gemeenteraad,
Gelet op het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017;
Gelet op het toegevoegd punt “Aanpak overlast” dat door de raadsleden Tom Bevers en Dirk Smout conform de voorschriften werd ingediend;
Gehoord voorzitter Ludo Somers die aangeeft dat dit agendapunt sterk overeenkomt met agendapunt B.7d "Essen een gemeente waar inwoners zich veilig voelen" dat door raadslid Marc Scheepers werd ingediend. Hij stelt dan ook voor om beide agendapunten samen te bespreken;
Overwegende dat eenieder zich hiermede akkoord verklaart;
Overwegende dat Essen een probleem heeft van overlast die af en toe overhelt naar vandalisme en kleine (mogelijk zelfs grotere) criminaliteit;
Overwegende dat we als landelijke gemeente niet meteen vertrouwd zijn met deze problematiek;
Overwegende dat het ook gemakkelijk is om ze grotendeels te ontkennen of te minimaliseren, want ze hoort niet bij Essen;
Overwegende dat voor wie er enkele straten vandaan woont, het probleem zelfs snel “verder van ons bed” kan lijken, ook al is dat eigenlijk niet zo;
Overwegende dat we lang over de oorzaken kunnen discussiëren, en dat is een discussie die we politiek niet uit de weg moeten gaan, maar ze lost niets op. Net zoals de kop in het zand steken niets oplost;
Overwegende dat Essen op dit vlak een (voor)stad is geworden met een (voor)stedelijke problematiek;
Overwegende dat het voor een belangrijk stuk, maar niet uitsluitend, lijkt om een problematiek te gaan die voor een deel werd geïmporteerd uit de meeste nabije stad Roosendaal of breder, uit de Nederlandse buurtregio van onze gemeente;
Overwegende dat het daarom lijkt aangewezen om voor de aanpak ervan ook ons licht op te steken bij de Nederlandse collega’s en elders waar er meer ervaring is hiermee;
Overwegende dat uit eerdere discussie in de gemeenteraad blijkt dat we het er allemaal over eens zijn dat er een combinatie nodig is van repressie en preventie;
Overwegende dat we uiteraard vooral op de politie rekenen voor het eerste. Van hen verwachten we dat ze hier nog meer aandacht aan besteden en ook dat ze alerter zijn voor mogelijke criminele feiten die een voedingsbodem voor overlast kunnen geven (winkel die vooral als dekmantel fungeren, illegale arbeid,…);
Overwegende dat de politie uiteraard ook kan en moet meewerken aan preventie, maar het vooral een zaak is van de gemeente zelf waar we onze eigenlijk verantwoordelijkheid moeten opnemen;
Overwegende dat de discussie over een vorm van “straathoekwerk” of een samenwerking met een organisatie zoals de vzw Arktos al te lang aansleept;
Overwegende dat een te vrijblijvende aanpak niet wenselijk is;
Overwegende dat een sterk aanklampend beleid, waarbij gezinsleden die overlast veroorzaken zeer regelmatig worden gecontacteerd met de vraag of en hoe er kan worden meegeholpen om problemen te voorkomen, is noodzakelijk;
Overwegende dat het daarbij ook belangrijk is om de groepen in kaart te brengen waarover het hier gaat: wat is hun socio-economische achtergrond, wat is hun culturele achtergrond, met welke verwachtingen zijn zij en hun ouders hier beland,… en hoe we daarop kunnen inspelen.
Overwegende dat een aanknopingspunt mogelijk kan worden gevonden met de “eropaf”-methodiek zoals die bijvoorbeeld ook in Roosendaal wordt gehanteerd, waarbij mensen van wie wordt vermoed dat ze in een probleemsituatie zitten, kunnen worden gecontacteerd;
Overwegende dat een dergelijke “eropaf”-team kan samenwerken met OCMW, politie, CLB, andere welzijnsdiensten,… zodat mensen concreet worden verder geholpen en er ook een eenduidige aanpak kan worden uitgewerkt;
Overwegende dat via het team de betrokken jongeren ook meer bij hun wijk en leefomgeving kunnen worden betrokken;
Overwegende dat met de combinatie van “outreach” en “ketensamenwerking” in Rotterdam goede resultaten werden geboekt en dat inspireerde steden in Nederland en bij ons;
Overwegende dat het in feite gaat om een vorm van “bemoeizorg” en aanklampende hulpverlening: ook al stellen de mensen zelf geen vraag naar hulp, het team gaat er toch op af, bellen aan en blijft aanbellen tot ze binnen mogen;
Overwegende dat we gemeenschaps bezorgd zijn, iedereen het waard is dat er geluisterd wordt en het storend gedrag moet stoppen;
Overwegende dat daarbij vooral wordt gewerkt op basis van signalen (van de school, van de huisarts, van de buren, van de politie,…) dat er zaken niet goed lopen in een gezin en vanuit de bezorgdheid om te willen weten wat er aan de hand is en mee te werken aan hoe het beter kan;
Overwegende dat dit concreet kan uiten in iemand van het team die met de ouders en de jongere mee op oudercontact kan, mee spreekbuis kan zijn en mee een gedragskaart op maat kan maken in plaats dat de jongere weer van school wordt gegooid om zo een wereld van verschil te maken voor die jongere zelf;
Overwegende dat het bovendien een snellere aanpak toelaat van de eigenlijke ongewenste of strafbare feiten. Deze kunnen meteen door de politie aan het team worden gesignaleerd om zo tot een zinvolle minnelijke schikking te komen zonder dat een trage gerechtelijke procedure (met risico van seponering,…) moet worden ingezet;
Overwegende dat een samenwerking met een vzw als Arktos, bijvoorbeeld om een vrijetijdsaanbod of iets rond werk mee uit te bouwen, kan dan in een tweede fase komen;
Overwegende dat we de kern van het beleid, de aanklampende aanpak zelf, niet kunnen uitbesteden. Het is onze eigen verantwoordelijkheid;
Overwegende dat Essen hier zelf in moet investeren door een gespecialiseerd team van een twee à drietal mensen aan te werven. Door dezen in de gemeentelijke werking in te bedden, zal de samenwerking met andere betrokken diensten veel vlotter verlopen. Bovendien kan hun actie gekoppeld worden aan onze beleidsprioriteiten;
Overwegende dat dit een consequente houding vereist van het bestuur waarbij we overlast niet tolereren of minimaliseren en de betrokkenen en hun omgeving (met name de ouders) erop aanspreken, maar ook van de Essenaren zelf, via de BIN’s en daarbuiten, volgens het principe “horen, zien en melden”. Iedereen in Essen is mee verantwoordelijk voor de leefbaarheid in onze gemeente;
Overwegende dat Essen een warme gemeente is waar samen-leven en samen-komen centrale waarden zijn die we willen behouden en actief moeten promoten;
Overwegende dat we moeten vaststellen dat het soort overlast dat we in sommige wijken waarnemen de Essense samenleving zoals we ze kennen en zoals we ze willen ondermijnen;
Overwegende dat het niet eenvoudig zal zijn om het tij te keren, en er geen wondermiddelen zijn, maar dat we er wel vandaag doortastend en doordacht aan moeten beginnen;
Gehoord Tom Bevers die aangeeft dat dit een voorstel is dat ze met veel tegenzin hebben uitgeschreven en ingediend. Omdat het aantoont dat Essen veranderd is, op een manier die we wellicht allemaal liever niet hadden zien gebeuren. Maar ontkennen heeft geen zin: Essen heeft te maken met een fikse overlastproblematiek – en overlast is een eufemistisch woord, soms gaat het een heel stuk verder. En het gaat niet vanzelf terug weggaan. We hebben het er hier al wel vaker over gehad, en we zijn het dan telkens eens dat er een combinatie nodig is van repressie en preventie. Die boodschap geven we dan door aan de politie. Uiteraard moeten we ze nog eens herhalen: beste politiezone Grens, zorg voor meer aanwezigheid in Essen en treed snel en hard op. Deze raad staat achter jullie. En hij zou ook graag vanuit deze raad hun steun toezeggen aan wie met dergelijke feiten wordt geconfronteerd en vragen om ze in elk geval steeds te melden, ook als je er niet rechtstreeks het slachtoffer van bent. Maar er is meer nodig, we moeten ook werken aan een voorkomingsbeleid. En voor die preventie moeten we niet op de politie rekenen. Ze kunnen een steentje bijdragen, maar het is niet hun taak. Het is die van ons. Het gaat, en dat weten we ook allemaal, voor een stuk om een probleem dat uit Roosendaal naar hier is gekomen. Naar hier is verhuisd. Dus kunnen we ook best ons licht eens over de grens opsteken. Dat brengt hem bij de vraag naar overleg met Roosendaal, maar ook naar een aanklampend beleid volgens de zogenaamde “eropaf”-methodiek: bij elk probleem, bij elk vermoeden van een probleem actief contact opnemen en hulp aanbieden. En dat blijven doen, tot het probleem is opgelost. We stellen concreet voor om enkele mensen aan te werven, uiteraard liefst ook mensen met ervaring elders, en die exact die taak te geven: eropaf gaan. In samenwerking met het OCMW, de politie, het CLB, de scholen en bijvoorbeeld ook een vzw als Arktos die bepaalde activiteiten kan aanbieden maar die zelf niet vanuit dit soort logica werkt. We beseffen dat dat een stevige investering is, en dat uiteraard het kader nog verder moet worden uitgewerkt, liefst in samenwerking met Roosendaal, mogelijk ook met andere Nederlandse of Vlaamse gemeenten met een soortgelijke problematiek. Maar we zijn ervan overtuigd dat we alleen met een doortastende en ambitieuze aanpak echt een verschil kunnen maken. En ja, ook dan zal het een werk van lange adem zijn. Maar het is nu in elk geval het moment om hier werk van te maken;
Gehoord Marc Scheepers die aangeeft hier niet veel aan toe te voegen. Zijn punt is wel niet zo uitgebreid maar komt op hetzelfde neer;
Gehoord burgemeester Gaston Van Tichelt die er voor gewonnen is om hierover te spreken op de gemeenteraad omdat het gaat over een belangrijk maatschappelijk gegeven. Veiligheid en zeker ook gerustheid is een basisrecht voor elke Essenaar. In het verleden bleek uit besprekingen dat deze gemeenteraad een eenduidige visie heeft met amper verschillen over de verschillende partijen heen. De geschreven toelichting van het Vlaams Belang wil echter een beeld scheppen dat niet strookt met de realiteit. De nodige nuancering staat wel in toelichting van NVA/PLE. Het beleid minimaliseert dit niet. Samen met de ambtenaren is hij er hard mee bezig. Repressie en preventie moeten hand in hand gaan om er iets tegen te doen. Op politioneel vlak gebeurt er heel wat. Er wordt echter niet met de fanfare voorop mee te koop gelopen. Politiezone Grens levert al lang zware inspanningen op het grondgebied van Essen. Het gaat over beeldvorming. Politie gaat op bezoek bij betrokkenen thuis. Soms worden de daders opgepakt en worden ouders uitgenodigd om de kinderen op politiekantoor te komen halen. Inzake het preventieve luik is de politie wel degelijk betrokken. De aanwezigheid van politie in het straatbeeld vormt al een vorm van preventie. In vergelijking met Nederland heeft men hier veel meer politiecombi ’s per vierkante kilometer. Enkele weken geleden besloot het politiecollege om budget vrij te maken voor vaste camera ‘s. Het college startte de procedure op voor een jeugdvormingswerker. Er is een werkgroep om dit alles te begeleiden, waar ook de scholen inzitten. Ook de problematiek rond vuurwerk en vuurwerkbommen wordt daar besproken. Niet alles kan lokaal geregeld worden zoals bv vuurwerkverkoop dat onder federale bevoegdheid valt. De problemen van vorig jaar in Roosendaal worden ook meegenomen, maar de problematiek in Langdonk is nog van een grotere orde dan die in Essen. Er gebeurt al heel wat. Men mag de acties die de gemeente al onderneemt niet minimaliseren;
Gehoord Dirk Smout die antwoordt dat hij woorden als minimaliseren niet zal gebruiken, maar de bewoners in de stationsbuurt voelen dat ze niet ernstig genomen worden. We mogen niet accepteren dat zij vinden of denken onveilig te leven. We moeten zoeken naar oplossingen die tastbaar en effectief zijn op het terrein;
Gehoord burgemeester Gaston Van Tichelt die beaamt dat er een onveiligheidsgevoel bestaat. Dat moeten we ernstig nemen. Hij heeft er geen andere mening over;
Gehoord Dirk Smout dat het al de derde keer is dat het wordt aangekaart en iedereen is het met elkaar eens;
Gehoord Gaston Van Tichelt die herhaalt dat al heel veel gebeurt en dat iedereen dat ook mag meedelen;
Gehoord Tom Bevers die aangeeft dat we geen tegenstrijdigheden moeten zoeken die er niet zijn. Door de recente gebeurtenissen is het goed om het aan te kaarten. Veiligheid en gerustheid vormen een goed uitgangspunt voor deze discussie. Wel meent hij dat er in het preventieluik getalmd werd. Dat ook de politie hier een rol speelt is een terechte correctie. Het is goed om dieper te gaan en te werken met een jeugdvormingswerker. Het is goed vanuit welzijnsoogpunt om mensen aan te spreken. We stellen vast dat men onveiligheid ervaart en kinderen niet buiten kunnen. Hij kan zich vinden in het bijgesteld voorstel van besluit om het regelmatig te bespreken in een commissie, maar het zou goed zijn dat het college het nog eens op papier zet. Laat het als “meerjarenplan” benoemen dan wel een nota. Het zou de discussie in de commissie in elk geval vergemakkelijken;
Gehoord burgemeester Gaston Van Tichelt dat de nota van 14 dagen geleden al een schets gaf van het preventieve aspect. Hij wil graag op papier stofferen wat het beleid is. Met insteek van de politie en andere actoren wil hij een toelichtende nota voorleggen aan de raadscommissie;
Gehoord Marc Scheepers die weet dat hij radicaal kan schrijven en zijn partij dat hem ook toelaat. Hij kan overal mee akkoord gaan, maar dit punt wordt ingediend omdat de mensen het gevoel hebben dat ze in de kou staan. De mensen zien niet welke acties er al ondernomen werden. Zij komen naar de partijen om te vragen voor een oplossing;
Gehoord burgemeester Gaston Van Tichelt dat een belangrijk punt is dat zeker moet worden opgenomen. Maar door gebruik te maken van bewoordingen als zou het “out of control” zijn, dan cultiveer je hiermede ook mede het probleem. Dat probleem stelt zich als dusdanig niet in de wijken Hoek, Wildert, Horendonk, …Maar dat er mensen zich in de kou gelaten voelen, dan moeten we daar rond gaan werken;
Gehoord Marc Scheepers die aangeeft dat de mensen die geconfronteerd werden met een vuurwerkbom voor hun voordeur moesten verhuizen. Dat zou echt niet mogen;
Gehoord burgemeester Gaston Van Tichelt die beaamt dat niemand dat wenst;
Gehoord Steff Nouws die eveneens een duidelijke afkeer heeft van overlast en geweld. Hij is tevreden met de verleende toelichting. Als mensen zich onveilig voelen, dan mag dit niet en hoort dit niet. Het is goed om met die mensen in contact te gaan. De gemeente was voor de corona al van plan de boer op te gaan naar de wijken om met de mensen in contact te gaan. De camera ’s zullen zichtbaar zijn in straat. De jeugdvormingswerker en ook de gemeenschapswachten zitten eraan te komen. Hij hoopt dat dat de overlast zo snel als mogelijk vermindert, maar dat zal ook iets van lange adem zijn. Men zal in elk geval met de mensen in gesprek moeten gaan. Hij kan enkel maar akkoord gaan met de plannen die worden voorgesteld;
Gehoord Jan Suykerbuyk die aangeeft dat hij de reacties over de wijk kan beamen. Ook het dierenwelzijn mogen we niet vergeten. Vuurwerkknallen gaven ook stress bij dieren;
Overwegende dat ter zitting een aangepaste redactie ter goedkeuring voorgelegd wordt van artikel 2 van het ontwerpbesluit, luidend als volgt: “De gemeenteraad geeft opdracht aan het college van burgemeester en schepenen om in samenwerking met de politie, de bevoegde diensten en eventuele betrokken actoren regelmatig terugkoppeling te geven op de raadscommissie. De eerstvolgende bespreking van dit punt op de commissie wordt ingeleid door een toelichtende nota over de gecoördineerde aanpak van de bestrijding van overlast en criminaliteit in Essen, vooral naar de stationsomgeving”;
Gehoord Tom Bevers die zich akkoord verklaart met voorgelegde alternatieve tekst van artikel 2;
Gehoord Arno Aerden die als schepen van jeugd aangeeft dat er ook veel overlast veroorzaakt wordt door de jeugd. De komst van een jeugdvormingswerker zal tijd in beslag nemen vooraleer het effect zal hebben op het terrein, maar hij wil hier wel zo snel mogelijk mee beginnen. Heel de discussie heeft ook een curatief luik dat besproken moet worden. Hij wil zowel de gemeente als de politie een gesprek laten voeren met de mensen uit de stationsbuurt en hen toelichting geven over de stappen die al genomen werden en nog genomen zullen worden;
Na beraadslaging;
Beslist,
De gemeenteraad spreekt zijn grote ongerustheid uit over de toenemende overlastproblematiek in delen van onze gemeente en keurt het gedrag dat aan de basis ligt hiervan scherp af.
De gemeenteraad geeft opdracht aan het college van burgemeester en schepenen om in samenwerking met de politie, de bevoegde diensten en eventuele betrokken actoren regelmatig terugkoppeling te geven op de raadscommissie. De eerstvolgende bespreking van dit punt op de commissie wordt ingeleid door een toelichtende nota over de gecoördineerde aanpak van de bestrijding van overlast en criminaliteit in Essen, vooral naar de stationsomgeving, zowel op vlak van repressie en preventie.
De gemeenteraad drukt de wens uit dat daarbij doortastend en ambitieus te werk wordt gegaan, op maat van de omvang van de problematiek die zich stelt.
De gemeenteraad drukt de principiële bereidheid uit om hierin via de aanwerving van gespecialiseerd personeel te investeren.