Type document
Uittreksel document

10. Deontologische code van de gemeenteraad – goedkeuren aanpassing

Gelet op het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017, inzonderheid artikel 39 en 55;

Overwegende dat lokale besturen verplicht zijn om een deontologische code aan te nemen;

Overwegende dat de lokale besturen tevens verplicht worden om een deontologische commissie op te richten;

Gelet op de beslissing van de gemeenteraad van 15 november 2007 houdende deontologische code voor de gemeenteraadsleden;

Gelet op de beslissing van de gemeenteraad van 20 oktober 2022 houdende deontologische code van de gemeenteraad, waarbij besloten werd om de deontologische code vastgesteld in 2007 niet te wijzigen, gelet op het advies van de Commissie Algemeen Bestuurlijke Zaken dd. 12 april 2022, welke luidde dat de bestaande deontologische code een goede algemene leidraad is voor de lokale mandatarissen van Baarle-Hertog om deontologisch correct te handelen bij de uitoefening van hun mandaat;

Overwegende dat Hilde Crevits, viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Binnenland, Steden- en Plattelandsbeleid, Samenleven, Integratie en Inburgering, Bestuurszaken, Sociale Economie en Zeevisserij, in haar beleidsnota 2024-2029 Binnenlands Bestuur en Stedenbeleid, het vertrouwen in en de kracht van het lokale bestuursniveau wil versterken en in dat verband nadrukkelijk het belang van deontologie en integriteit op het lokale niveau naar voor schuift. Lokale besturen zijn al sinds 2007 verplicht om een deontologische code vast te leggen, sinds 2023 zijn lokale besturen ook verplicht om een eigen deontologische commissie op te richten;

Overwegende dat het begin van de nieuwe legislatuur een natuurlijk momentum vormt om de verplichtingen van artikel 39 van het Decreet Lokaal Bestuur op te pakken;

Gelet in dit verband tevens op het rapport van Audit Vlaanderen dd. 5 juni 2020 n.a.v. de organisatie-audit uitgevoerd bij gemeente en OCMW Baarle-Hertog. Dit rapport concludeert met enkele aanbevelingen, waaronder de aanbeveling om ook voor de raad voor maatschappelijk welzijn een deontologische code aan te nemen;

Overwegende dat er immers vanuit juridisch oogpunt twee deontologische codes nodig zijn: één voor de gemeenteraad en één voor de raad voor maatschappelijk welzijn. Ondanks het feit dat gemeente en OCMW sinds 2019 bestuurd worden door dezelfde mensen, blijven gemeente en OCMW twee afzonderlijke rechtspersonen waarbij de raden elk voor hun bestuur een code moeten vaststellen. De gemeenteraad kan hierbij geen vaststelling doen voor de OCMW-raad, en omgekeerd;

Overwegende dat niettemin dezelfde deontologische code ter goedkeuring aan de raad voor maatschappelijk welzijn voorligt als deze voor de gemeenteraad;

Overwegende dat de deontologische code lokale mandatarissen een kader geeft waarbinnen ze hun mandaat moeten uitoefenen. De samenleving stelt hoge eisen aan mandatarissen. Als lokaal geëngageerd politicus is men kwetsbaar. De deontologische code is in de eerste plaats dan ook niet gemaakt om te bestraffen, maar om een veilige omgeving te creëren waarbinnen de lokale mandatarissen moeten werken. De code is een algemene leidraad voor lokale mandatarissen om deontologisch zorgvuldig te kunnen handelen bij de uitoefening van het mandaat;

Overwegende dat de deontologische code daarnaast ook de samenstelling, werking en bevoegdheid regelt van de deontologische commissie;

Overwegende dat de deontologische code van toepassing is op de lokale mandatarissen; voor wat de gemeente betreft worden hieronder begrepen:

• de voorzitter van de gemeenteraad,

• de gemeenteraadsleden,

• de burgemeester,

• de schepenen.

Lokale mandatarissen die namens de gemeente andere mandaten bekleden, zijn in die hoedanigheid eveneens ertoe gehouden de bepalingen van de deontologische code na te leven;

Gelet op het voorliggend voorstel tot aanpassing van de deontologische code voor de gemeenteraad;

Gelet op navolgende toelichting ter zitting door de voorzitter:

“De lokale besturen hebben een grote autonomie om hun deontologische code zelf op te stellen en de inhoud ervan te bepalen en het is belangrijk dat lokale besturen hun eigen lokale deontologische code op maat van het lokale bestuur opmaken.

De voorliggende ontwerp-wijziging werd getoetst aan de informatie van het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) alsook aan de inspiratie-modelcode van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG); op basis hiervan wordt geoordeeld dat de deontologische code zoals goedgekeurd bij gemeenteraadsbeslissing van 15 november 2007 nog steeds als algemene leidraad voor de lokale mandatarissen van Baarle-Hertog voldoende handvatten biedt om deontologisch correct te handelen bij de uitoefening van hun mandaat.

Het voorliggende ontwerp (wijziging) van deontologische code draagt aan de deontologische commissie – die toeziet op de naleving van de deontologische code en zich uitspreekt over de toepassing ervan – op om de gemeenteraad desgewenst te adviseren over mogelijke integriteitsrisico’s voor mandatarissen en aanpassingen van de deontologische code;”